Luật việt vị được xem là luật khá phức tạp với nhiều sự tranh cãi cho đến hiện tại. Nhưng lại đóng vai trò quan trọng vì có thể giữ được sự công bằng trong bóng đá. Để có cái nhìn tổng quan về luật việt vị trong bóng đá, lý do ra đời, trường hợp vi phạm và không vi phạm thì hãy đọc ngay bài viết này tại 90phut.
Khám phá sơ lược về luật việt vị trong bóng đá
Theo luật 11 của luật bóng đá đã quy định, luật việt vị được ban hành bởi Hội đồng Luật bóng đá quốc tế (IFAB). Một trong số những quy định phức tạp nhất trong bóng đá được tạo ra để ngăn chặn cầu thủ tấn công hoặc chờ sẵn ở khu vực gần khung thành của đối thủ khiến trận đấu mất sự công bằng.
Mục tiêu chính của luật việt vị là mang đến sự công bằng, đề cao tính chiến thuật và sự hấp dẫn của trận đấu. Hiểu rõ hơn về luật này thì phải chia thành 2 phần chính gồm:
* Vị trí việt vị (Offside Position): 1 cầu thủ đứng ở vị trí bị quy định là “việt vị” nhưng chưa chắc sẽ bị thổi phạt
* Phạm lỗi việt vị (Offside Offence): 1 cầu thủ đứng tại vị trí việt vị, thực hiện hành động vi phạm và bị trọng tài thổi phạt.
Lý do luật việt vị lại xuất hiện?
Theo nguồn tin từ 90phut, luật việt vị trong bóng đá được thiết lập để ngăn chặn sự tấn công và đứng chờ tại khu vực khung thành của đối phương một cách không công bằng. Nếu không ban hành luật việt vị, những tiền đạo đứng gần khung thành đối thủ chỉ cần thực hiện đường chuyền dài là có thể ghi bàn. Tình huống này sẽ khiến trận đấu bị:
* Giảm tính chiến thuật và độ hấp dẫn: Các đội bóng sẽ không cần thực hiện việc triển khai bóng từ sân nhà, chỉ cần phất bóng đái cho tiền đạo giỏi là sẽ có bàn thắng.
* Trận đấu bóng đá trở nên nhàm chán, kém sự đa dạng về mặt chiến thuật
* Mất cân bằng giữa việc tấn công và phòng ngự, đội tấn công luôn có ưu thế hơn.
Vì những lý do trên mà luật việt vị đã ra đời và buộc các đội bóng phải tự xây dựng lối chơi có tổ chức, tự phát huy khả năng tạo pha bóng đẹp mắt. Đồng thời yêu cầu cầu thủ phải di chuyển liên tục để không phạm lỗi việt vị. Giúp cho bóng đá hiện đại trở nên hấp dẫn và kịch tính hơn bao giờ hết.
Thời điểm thổi phạt việt vị trong bóng đá
Trong bóng đá, một cầu thủ chỉ bị trọng tài thổi phạt việt vị khi đáp ứng đồng thời 2 điều kiện bên dưới đây:
1/ Cầu thủ đứng ở vị trí “việt vị”
Nếu cầu thủ đứng ở những vị trí sau đây sẽ bị tính là việt vị:
* Đứng ở nửa sân của đối thủ (không tính đường ở giữa sân)
* Bất kỳ bộ phận nào (đầu, chân, thân mình, không tính cánh tay) ở gần đường biên ngang của đối thủ. Cao hơn bóng và gần cầu thủ phòng ngự áp chót của đối phương.
* Cầu thủ phòng ngự áp chót (hậu vệ thứ 2 từ cuối sân): Đảm nhận vị trí phòng ngự gần biên ngang của đội nhà, ngoại trừ thủ môn.
Lưu ý: Vị trí việt vị sẽ được xác định ở thời điểm bóng rời khỏi chân đồng đội khi chuyền bóng hoặc chạm bóng. Vị trí sau đó không còn quan trọng để xác định luật việt vị.
2/ Cầu thủ đứng vị trí việt vị và tham gia vào tình huống
Sau khi đã xác định một cầu thủ ở vị trí việt vị (thời điểm bóng vừa rời chân đồng đội), cầu thủ này sẽ bị trọng tài thổi phạt ngay khi:
* Can thiệp pha bóng: Tham gia chơi bóng hoặc chạm bóng (nhận đường chuyền, đánh đầu hoặc sút bóng…), đây là trường hợp hay bị phạt nhất.
* Can thiệp vào đối thủ: Cản trở tầm nhìn của đối thủ (chắn trước mặt), tranh chấp để giành bóng, thực hiện hành động làm ảnh hưởng đến việc chơi bóng của đối thủ quá rõ ràng (chặn đường chạy)
* Thu lợi từ vị trí bị việt vị với 2 tình huống:
* Nhận bóng sau khi bị bật ra từ cột dọc – xà ngang hoặc một cầu thủ nào đó (khi đối thủ không có chủ đích chơi bóng mà chỉ muốn bật ra một cách ngẫu nhiên)
* Nhận bóng từ pha cản phá có chủ đích, hành động bị ảnh hưởng bởi vị trí việt vị từ cầu thủ phát động tấn công
Một số trường hợp không tính lỗi Việt Vị
Trên thực tế vẫn có một số trường hợp cụ thể về cầu thủ đứng ở vị trí việt vị nhưng không bị phạt như sau:
* Cầu thủ đứng ở sân nhà: Điều kiện đầu tiên để tính việt vị là phải nằm ở nửa sân của đối thủ
* Cầu thủ nhận bóng từ quả ném biên, phát bóng lên hoặc phạt góc: Với những tình huống này, luật việt vị không thể áp dụng trực tiếp
* Cầu thủ không tham gia pha bóng: Nếu cầu thủ đã đứng ở vị trí việt vị nhưng không chạm bóng, không cản trở và không thu lợi thế từ vị trí này thì không thể tính là phạm lỗi
* Cầu thủ nhận bóng từ đối thủ: Trường hợp đối thủ vô tình chuyền bóng về – chạm bóng hoặc tạo cơ hội cho người đứng ở vị trí việt vị thì cầu thủ đó sẽ không bị phạm luật.
Tóm lại, luật việt vị trong bóng đá là một phần quan trọng của bóng đá hiện đại. Mang đến sự công bằng, nâng cao khả năng sáng tạo và chiến thuật chơi. Dù vẫn còn nhiều tranh cãi nhưng luật này đã giúp trận đấu trở nên kịch tính hơn.